آیا می‌دانستید که آوازه غزلیات حافظ نه تنها در ایران، بلکه در کل جهان پیچیده است؟ فرهنگ غنی و ادبیات فارسی ایران، مملوء از شعرها و متن‌های اصیل ادبی از شاعران بزرگ و بلندآوازه بسیاری است. این شاعران، با داشتن آثار فاخر و زیبای ادبی، مریدان زیادی را حتی در این روزها دارند.
یکی از این شاعران بزرگ و مشهور شعر و ادبیات فارسی، خواجه شمس الدین محمد بن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی است.
مهم‌ترین و زیباترین اثر لسان‌الغیب، دیوان حافظ است. این دیوان شامل غزلیات، قطعه، قصیده، مثنوی و رباعی می‌شود. امروزه از غزلیات حافظ، در ترانه‌های موسیقی سنتی ایرانی، دیوارنگاره‌ها و متون بسیار زیبا و نقوش معماری استفاده می‌شود. بیشترین شعرهای این دیوان را غزلیات حافظ شامل می‌شوند که اکثرا قالبی عاشقانه و عارفانه دارند.
انقلابی که حافظ در سرودن غزلیاتش و سبک غزل‌گویی ایجاد کرد نیز تحت تاثیر قرآن است. او همچنین توانست فرهنگ باستانی و اسلامی را با دین، کلام و فلسفه و عرفان پیوند دهد. حافظ، خود و جهان‌بینی رندانه‌اش را مدیون شعرایی چون فردوسی، خیام، سنایی، عراقی، عطار و مولوی می‌داند.
سبک بنیان‌گذاری شده توسط حافظ، هم بر شاعران دوران خودش و هم شاعران پس از او اثر گذاشت. تا جایی که شعرهای او در زمان زندگی‌اش به سرزمین‌های دیگری مثل قاره هند نیز رسید. آن‌ها با اثرپذیری از حافظ، مضامین عاشقانه و عارفانه را با هم پیوند دادند و مثل حافظ از صنایع ادبی استفاده کردند.
نگاه کشورهای دیگر، به شعر حافظ چگونه است؟
شاید با خود فکر کنید که تاثیر حافظ بر روی شاعران دیگر فقط در زمان خودش و چندی پس از او بوده است. اما این‌طور نیست. چند سالی است که روز 20 مهر ماه را در تقویم رسمی ایران، روز بزرگداشت حافظ نامیده‌اند. در این روز، همه پژوهشگران از سرتاسر جهان به شهر شیراز آمده و در مراسم بزرگداشت این شاعر نامی، شرکت می‌کنند. تاثیر حافظ بر ادبیات جهان، به قدری بالا بود که کنگره جهانی سعدی و حافظ به مناسبت هفتصدمین سال درگذشت سعدی و ششصدمین سال درگذشت حافظ، در سال 1350 برگزار شد.
در سال 1367 نیز مجمع عمومی بیست و چهارمین اجلاس کنفرانس عمومی یونسکو، این سال را سال بزرگداشت حافظ نامید. در زیر تاثیر حافظ بر ادبیات جهان و نگاه افراد مشهور به این شاعر بزرگ برای شما توضیح داده می‌شود:
1. تاثیر حافظ در آلمان
آدام اولئاریوس، مترجم اولین هیئت آلمانی بود که به ایران آمد. او اطلاعاتی از ایران به هموطنانش داد و باعث آشنایی شارل رویچکی با حافظ و ترجمه چند غزل از او به زبان آلمانی و لاتین شد.
اولین ترجمه کامل دیوان حافظ، در سال 1812 انجام شد که باعث اثرپذیری گوته (Goethe) از این ترجمه و سرودن دیوان شرقی او بر اساس اشعار حافظ شد.
2. اثرات حافظ بر ادبیات انگلیس
توماس هاید، برای اولین بار در قرن 18 اولین غزل حافظ را به لاتین ترجمه کرد و پس از او ویلیام جونر، ریچاردرسون، گرترود بل، نیکلسون نیز به ترجمه دیوان حافظ پرداختند.
3. اثر آزاداندیشی حافظ بر ادبیات آمریکا
امرسون برای اولین بار اشعار حافظ را برای آمریکایی‌ها ترجمه کرد و از شعرهای او تاثیرات زیادی گرفت. روشنگری و آزاداندیشی حافظ، بر هسته شعر امرسون تاثیر گذاشت و باعث دلباختگی او به حافظ شد.
عشق امرسون به حافظ و شعرهایش، بر شاعران دیگر آمریکایی هم تاثیر گذاشت و آن‌ها کم‌کم پی به کمبودها و خودباوری‌های بی‌محتوای فرهنگ‌زدگان غربی بردند.
آندره ژید نیز حافظ را نمونه کامل هنرمندی برای سرمشق گرفتن می‌دانست. او دوست داشت مائده‌های زمینی‌اش همانند دیوان حافظ به وارستگی برسد.
4. اثرات حافظ بر ادبیات روسیه
شعر حافظ به قدری در میان روس‌ها پرطرفدار است که برخی از آن‌ها در شعرهایشان از او نام برده‌اند. برخی دیگر هم شعرهایی در وصف او و اندیشه‌های عرفانی، فلسفی و اخلاقی او سروده‌اند. آن‌ها انجمن مریدان حافظ را در سن پیترزبورگ به نام خیمه حافظ تاسیس کرده‌اند. هدف آن‌ها، شناخت حافظ و ترویج اندیشه‌های عرفانی اوست.
با وجودی که آوازه شاعر بزرگی چون حافظ، سال‌هاست که فراتر از مرزها رفته، امروزه بسیاری از ایرانیان و هموطنانمان از جایگاه ویژه و تاثیر شعر حافظ بر زندگیشان بی‌خبرند.
اگر شما هم می‌خواهید با اشعار حافظ و غزلیات او بیشتر آشنا شوید؛ به منابع معتبر برای خرید دیوان مراجعه کنید. پیشنهاد می کنیم قبل از این کار در خصوص بهترین تصحیح دیوان حافظ مطالعه کنید. برای این کار می توانید به افکارنیوز مراجعه کنید.
- ۰ ۰
- ۰ نظر